علی اصغر مونسان در سال ۱۳۴۹ در تهران متولد شد. دوران کودکی را در تهران گذراند. کلاس دوم ابتدایی را که تمام کرد انقلاب اسلامی به پیروزی رسیده بود. معلوم نیست پدر ترجیح داد یا ماموریت کاری آنها را ملزم کرد تا تهران را ترک کنند، آنچه روشن است اینکه او در ۹ سالگی، تهران و تیم محبوب‌ش پرسپولیس و خاطرات اش را گذاشت و به همراه خانواده عازم یکی از شهرستانهای ایران شد. 

او تا پایان مقطع متوسطه در شهرستان بود. سن و سال اش نه به انقلاب می‌خورد و نه به جنگ، پس سابقه‌ای ام در این دو رویداد مهم تاریخ معاصر ایران، ندارد.

 او زمانی به تهران بازگشت که جنگ به اتمام رسیده بود و یک سره به دانشگاه صنعتی شریف رفت تا تحصیلات دانشگاهی و فصل جدیدی از زندگی اش را آغاز کند. او در این مقطع پدر را از دست داد تا به عنوان پسر بزرگ، بار خانواده بر دوش اش بیفتد. 

مونسان پس از دریافت مدرک مهندسی بلافاصله راهی خدمت سربازی شد. راه دوری نرفت از خیابان آزادی و دانشگاه تهران به انتهای خیابان پاسداران رفت تا در میدان نوبنیاد، در سازمان صنایع دفاع در بخش مهندسی مشغول خدمت شود.

 او در بیان خاطرات دوران سربازی می‌گوید: «من سربازی را صنایع دفاع رفتم. در صنایع دفاع خیلی پرتلاش بودم به نحوی که در پروژه‌های عمرانی نقش‌های جدی ایفا کردم. یک روز مدیر پشتیبانی صنایع دفاع (در زمان وزارت دفاع اکبر ترکان) گفت در اوشون که اردوگاه صنایع دفاع داریم، سیل آمده و پل آسیب دیده، بروید و گزارش فنی تهیه کنید. به محل حادثه رفتم. پل قدیمی بود و نمی‌ارزید ترمیم شود. بهتر بود پل جدید بسازیم و پایه وسط را حذف کنیم تا اگر دوباره سیل آمد از زیر پل رد شود و پل ماندگار باشد. این موارد را در گزارش ذکر کردم و تحویل دادم. پیشنهاد مناقصه را برای ساخت پل مطرح کردم اما گفتند خودتان انجام دهید. تاکید کردم که کار من نیست اما باز هم گفتند بروید، انجام دهید تا تجربه پیدا کنید. همه روش‌هایی که انجام دادیم هنوز بعد از ۲۰ و چند سال اجرا می‌شود. همانجا من را از حالت سرباز بودن خارج کردند. دیگر لباس سربازی نمی‌پوشیدم. راننده در اختیارم گذاشتند و پاداش‌هایی می‌دادند.» 

در واقع او از همان زمان جذب سیستم شد. چراکه با پایان یافتن دوران سربازی به گرفتن پروژه های عمرانی پرداخت تا برای خود کار کند. پروژه گرفتن همانا و قبول مدیریت اجرایی پروژه های عمرانی کلان همانا.

 مونسان در این خصوص می گوید: «کارم را از سال ۷۲ از بخش خصوصی شروع و در توسعه اسکله شهید رجایی فعالیت کردم. بعد یک اتفاق من را به کار دولتی کشاند… دو مقطع در پارس جنوبی بودم. در  مقطع اول دولتی بود که از آن جدا شدم. در مقطع دوم خدا رحمت کند منصور ترکان مدیرعامل شرکت مانا را که از من خواست شرکتش را با توجه به تجربه‌ام در پارس جنوبی در ارائه قیمت برای حضور در یک مناقصه کمک کنم. شرکت مانا یکی از شرکت‌های سازمان گسترش بود. کمک کردیم و در مناقصه برنده شدیم. او تاکید کرد که بمانم تا کار کمی جلو برود. بعد از مدتی دوباره گفت در بخش دولتی خدمت کنی برکتش بیشتر است. من ماندگار شدم. مسئولیت همان پروژه را به من داد و من دوباره به پارس جنوبی بازگشتم. آنجا بود که دیگر از بخش غیردولتی جدا شدم.»

مونسان می گوید: «من مدیر اجرایی بودم و اهل سیاست هم نیستم که به چپ و راست ربط پیدا کند.» ولی او در سیاسی ترین نهادهای انقلاب اسلامی کار کرده و اتفاقا همان نهادها سکوی پرتاب اش شده اند به معاونت رئیس جمهور و وزارت میراث فرهنگی. او سال‌ها در «ستاد اجرایی فرمان امام» و« بنیاد مستضعفان» فعال بوده نهادهایی که زیر نظر رهبر ایران قرار دارد و مدیران آن تعلق خاطری به رهبری دارند و عموما از جریان اصولگرا یا اقتدارگرای جمهوری اسلامی ایران هستند.

 مونسان عضو هیئت مدیره و معاون فنی و اجرایی شرکت هریس وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام بوده و از آنجا به بنیاد مستضعفان می رود و مدیرعامل شرکت آتی ساز، غول ساخت و ساز ایران می شود.

 شرکت وابسته به بنیاد مستضعفان که بزرگترین پروژه‌های ساخت و ساز ایران را در دست داشته و دارد. مونسان در خصوص همکاری با محمد فروزنده در بنیاد مستضعفان، از او که مدیر عامل آن زمان بنیاد بود خیلی یاد گرفته و می‌گوید: «آقای فروزنده الان مشاور رئیس جمهور هستند. او در بنیاد حساب کشی شدیدی داشت و از مدیران توانمند کشور است.»

مونسان پس از سال‌ها همکاری با محمد فروزنده مدیرعامل اسبق بنیاد مستضعفان و همکاری با نهادهای انقلاب اسلامی، به شهرداری تهران می‌رود تا بازوی مهندسی محمد باقر قالیباف شود. او در شهرداری تهران ابتدا مدیرعامل سازمان فنی- مهندسی شهرداری تهران می شود و بعد معاونت امور اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران را قبول می کند.  علی اصغر مونسان در بیان سوابق حرفه ای اش می گوید: 

«بعد از پارس جنوبی در مقطعی به بنیاد مستضعفان رفتم و بعد دوباره به پارس جنوبی آمدم. سپس بعد از مدتی دوباره به بنیاد برگشتم و مدیرعامل شرکت آتی ساز شدم. بعد از آن به شهرداری رفتم که دوره قالیباف بود. معاون فنی و عمرانی شهرداری از من دعوت کرد که نشستی با دکتر قالیباف داشته باشم. آتی‌ساز هم مجموعه شناخته شده‌ای است در حوزه ساختمان. هر کس آنجا باشد موضوعات شهری و شهرداری هم باید بلد باشد و به کار عمرانی هم ذاتا تسلط دارد. مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران شدم. مدتی هم مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی بودم. بعد هم رفتم کیش و مدیرعامل منطقه آزاد کیش شدم.»

مونسان همکاری اش را با دولت حسن روحانی از مدیرعامل منطقه آزاد کیش آغاز کرد جایی که زیر نظر اکبر ترکان اداره می‌شد، اکبر ترکان وقتی که مونسان در سازمان صنایع دفاع به کار مهندسی مشغول شد، عهده دار وزارت دفاع بود.

مونسان بالاخره روز ۱۲ شهریور ۹۸ با ۱۶۳ رای موافق، ۸۷ رای مخالف و ۵ رای ممتنع نمایندگان مجلس دهم به مقام وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی رسید. او اولین وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در جمهوری اسلامی است چرا که این وزارتخانه پیش از این یکی از سازمان‌هایی بود که زیر نظر رئیس جمهور اداره می شد. نمایندگان مجلس دهم این سازمان را به وزارتخانه تبدیل کردند تا نمایندگان بتوانند مستقیم بر فعالیت‌های این وزارتخانه نظارت کرده و وزیر را پاسخگو کنند.

 اهم سوابق اجرایی و مدیریتی مونسان به این شرح است:

  • وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت دوم حسن روحانی،
  • معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دولت دوم حسن روحانی،
  • عضویت شورای عالی جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران، از اردیبهشت ۹۷
  • رئیس هیئت مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش
  • عضو هیئت مدیره باشگاه پرسپولیس سال ۹۳
  • معاونت امور اجتماعی فرهنگی شهرداری تهران دوره قالیباف، سال ۹۱
  • مدیرعامل سازمان فنی- مهندسی شهرداری تهران
  • معاون اجرایی شرکت مانا (سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران)،
  •  عضویت هیئت مدیره و معاون اجرایی شرکت دی (بنیاد مستضعفان)، 
  • مسئول اجرایی در فاز اول منطقه پارس جنوبی (پالایشگاه پارس جنوبی)
  • منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس،
  • عضو هیئت مدیره و معاون فنی و اجرایی شرکت هریس وابسته به ستاد اجرایی فرمان امام
  • عضو هیئت مدیره و مدیرعامل شرکت آتی ساز (بنیاد مستضعفان) 

نام علی اصغر محل تحصیل دانشگاه شریف، دانشگاه امیرکبیر
نام خانوادگی مونسان سمت فعلی وزیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
نام پدر نامشخص سمت قبلی مدیر عامل منطقه آزاد کیش
تاریخ تولد ۱۳۴۹ سابقه حزبی مستقل
محل تولد تهران سابقه مجلس ندارد
تحصیلات کارشناسی ارشد مدیریت ساخت سابقه وزارت فقط در همین دوره

تحصیلات

مونسان پس از دریافت مدرک مهندسی عمران از دانشگاه شریف، به خدمت سربازی رفت و بعد وارد بازار کار شد ولی ادامه تحصیل را فراموش نکرد. او تحصیلات خود را در رشته مدیریت ساخت در دانشگاه صنعتی امیرکبیر دنبال کرد و مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز دریافت کرد. مونسان بار دیگر به دانشگاه صنعتی شریف بازگشت تا این بار در مقطع دکترا، تحصیل کند. او هنوز دکترای خود را در رشته عمران به اتمام نرسانده و دانشجوی این دانشگاه به حساب می آید. او پیش از ورود مجدد به دانشگاه شریف مدتی نیز در سازمان مدیریت صنعتی مشغول به تحصیل در رشته مدیریت بازرگانی بود و یک مدرک فوق لیسانس نیز از این مرکز دارد.

جبهه و جنگ

همانطور که پیشتر گفته شد، سن و سال مونسان چندان با انقلاب ۵۷ و جنگ ایران و عراق، تطابق نداشت که بتوان نقشی برای او متصور بود ولی بعد از جنگ، او با نهادهای انقلاب اسلامی همکاری گسترده‌ای داشته و در پروسه پیشبرد برنامه های انقلابی رهبر ایران، حضوری موثر داشته و همیشه در هر سمتی که به ارزش های دفاع مقدس و آرمانهای نهادهای انقلابی پایبند بوده است. او در مقام ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، «گردشگری دفاع مقدس  راثروت‌آفرین» می خواند و می گوید: «گردشگری دفاع مقدس در برنامه‌های ایران‌گردی جزو محورهای توسعه راهبردی گردشگری است.» او می افزاید: «به اعتقاد من حوزه دفاع مقدس جزو مهم‌ترین بخش‌های میراث‌فرهنگی است با ثبت این میراث با ارزش توانستیم نقشی هرچند کوچک در پاسداشت دفاع مقدس ایفا کنیم. در دولت یازدهم ۲۲ اثر و در دولت دوازدهم ۱۲ اثر در حوزه دفاع مقدس در فهرست ملی به ثبت رسیده و این روند همچنان ادامه خواهد داشت تا بتوانیم این رشادت‌ها را در مجموعه میراث با اهمیت کشور به ثبت برسانیم.»

 در دوره مدیریت او از محوطه یادمان‌های قلاویزان، شرهانی، سیدالشهدا (ع)، والفجر۱، حسن باقری، سه راه جندالله، شهید کشوری، پادگان دوکوهه، بیمارستان صحرایی امام رضا(ع)، کمیل و حنظله، بیت‌المقدس و شهید سبحانی به عنوان سند ثبت ملی میراث ناملموس دفاع مقدس و انقلاب اسلامی رونمایی شد.

مونسان سال ۱۳۹۶ زمانی که ریاست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را برعهده داشت (قبل از وزارت) در مراسم گرامیداشت دفاع مقدس در سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، به بیان درس‌های عاشورایی در دفاع‌مقدس پرداخته و می‌گوید: «در سال ۱۳۵۷ زمانی که انقلاب پیروز شد وضعیت ارتش به‌هم‌ریخته بود، سپاه هنوز شکل نگرفته بود و وضعیت نظامی ما در شرایط مطلوبی نبود و در همین زمان دشمن این شرایط را بهترین فرصت برای توقف انقلاب اسلامی دانست و برای از بین بردن نظام اسلامی برنامه‌ریزی کرد و با تحمیل جنگی نابرابر سعی در توقف انقلاب اسلامی داشت اما خوشبختانه با یک فرمان امام (ره)، ارتش سروسامان گرفت و بعد از آن با تشکیل بسیج و فعالیت سپاه و حضور نیروهای مردمی جلوی این نقشه دشمن گرفته شد.» او با تجلیل از بسیج می گوید: «بسیج تنها یک شخص یا یک سازمان نیست بلکه یک  مفهوم است و به تعبیر مقام معظم رهبری بسیج یک فرهنگ است و معظم‌له در بیانات خود بر توسعه فرهنگ بسیجی تأکید دارند.» او با برشمردن پیشرفت‌های ایران بعد از انقلاب می‌گوید: «تا زمانی که نظام متکی به ولایت‌فقیه در کشور وجود دارد با حمایت‌های مردم و مسئولانی که پشت سر ولایت ایستاده‌اند شاهد پیشرفت ایران در حوزه‌های مختلف هستیم.» 

مونسان پس از رسیدن به مقام وزارت نیز این روحیه را حفظ کرده و به عنوان وزیر میراث فرهنگی و گردشگری در پیاده‌ روی اربعین حسینی  شرکت کرد.

فعالیت‌های حقوق بشری

مونسان در طول ۴۰ سال گذشته عمدتا در بخش‌های صنعتی، مهندسی و اقتصادی و مهمتر در نهادهای انقلاب اسلامی زیر نظر رهبر ایران کار کرده و خیلی عجیب نیست که «حقوق شهروندی» برای او در خدمات معیشتی و مالی خلاصه شود. او در بیان مهم ترین اقدامات سازمان میراث فرهنگی در حوزه حقوق شهروندی به مواردی اشاره می کند که نشان می دهد فهم چندان درستی از حقوق بشر ندارد. او مهمترین اقدامات حقوق بشری خود را اینگونه لیست می کند:

  • احصای پاره‌ای از فرایندهای خدمات‌رسانی به ارباب‌رجوع با هدف اصلاح و بازمهندسی آن‌ها 
  • تسریع در ارائه خدمات  
  • پیامکی کردن بعضی از فرایند‌ها به‌منظور تحقق ماده ۸ حقوق شهروندی در نظام اداری، 
  • ارسال پاسخ مکتوب به شکایات و رسیدگی به اعتراضات آنان در چارچوب قوانین و مقررات برای تحقق ماده ۱۲ حقوق شهروندی در نظام اداری، 
  • راه‌اندازی سامانه تلفن گویا در کانون اتومبیل‌رانی و ستاد تسهیلات سفرهای نوروزی به‌منظور دریافت شکایات، انتقادات، راهنمایی و هدایت مسافران نوروز 
  • تدوین فرم نظرسنجی در سه سطح مراجعان عادی، بازدیدکنندگان موزه‌ها و پژوهشگران 

او با افتخار می‌گوید: «این اتفاقات برای اولین‌بار، در حوزه اجرای حقوق شهروندی در سازمان میراث فرهنگی عملیاتی شده است.»

معاون رئیس‌جمهوری در ادامه به دیگر اقدامات سازمان میراث‌فرهنگی در حوزه حقوق شهروندی اشاره کرده و افزوده: «تعیین روز و ساعت ملاقات مدیران با ارباب‌رجوع در حوزه‌های ستادی و استانی و اعلام آن در پرتال ادارات‌کل، بازدید سرزده مدیرکل دفتر مدیریت عملکرد، بازرسی و پاسخگویی به شکایات به همراه رؤسای گروه پاسخگویی به شکایات از دیگر اقدامات سازمان در زمینه حقوق شهروندی است.»

برای او شایعه تن فروشی زنان و دختران بی نوای مشهد به گردشگران عرب برای لقمه نانی، تنها یک خبر عادی است که با یک تکذیبه قابل فراموشی است. او وقتی با سوالی در خصوص ارائه خدمات جنسی به توریست های عرب در مشهد مواجه می‌شود می‌گوید: «سفر اعراب به شهر زیارتی مشهد، و حواشی آن را  دادستانی ورود کرده و مطالب عنوان شده صحت نداشته، البته هر زمانی که ورود گردشگر اعراب به کشور گسترش یافته، چنین موضوعاتی و حواشی توسط برخی افراد ایجاد شده است. ضمن اینکه با مدیران کل خراسان و مازندران تماس هایی داشته ام و تاکید شده که در حوزه گردشگری چنین مباحثی وجود نداشته و اگر در لایه پشت شهرها، چنین مباحثی مطرح است، باید توسط ارگان‌های دیگری همانند نیروی انتظامی به این موضوع ورود شود.»

شاید توجه به توسعه صنایع دستی را به دلیل اشتغال گسترده زنان در آن بتوان، مهمترین فعالیت حقوق بشری مونسان معرفی کرد. او با بیان اینکه در صنایع دستی ۷۰ درصد خانم‌ها درگیر هستند گفته: «باور کنید فقط یک ماموریت ما اقتصادی است. ما ماموریت اجتماعی هم داریم.» 

فعالیت اقتصادی

مونسان در بیان سوابق حرفه ای خود می‌گوید کارم را از بخش خصوص شروع کردم ولی کارنامه او نشان می‌دهد همیشه در خدمت بنیادها و نهادهای انقلابی بوده و در سال‌های اخیر نیز بیشتر در شرکت‌های دولتی خدمت کرده است. روزنامه رسمی بارها اسم او را به عنوان عضو هیات مدیره یا مدیرعامل شرکت های مختلف منتشر کرده ولی نگاهی به آگهی های منتشره در این روزنامه نشان می دهد که این شرکت ها عموما وابسته به نهادهای انقلابی یا دولت بوده و کمتر می توان ردی از او در مالکیت شرکت اقتصادی خصوصی پیدا کرد. او همزمان عضو هیات مدیره شرکت های زیادی بوده است.

سال ۱۳۸۳ او به عضویت هیات مدیره شرکت دی در می آید و یک سال بعد هیات مدیره این شرکت را ترک می کند. سال ۱۳۸۶ به عضویت هیات مدیره شرکت آتی ساز در می آید که به بنیاد مستضعفان تعلق دارد. سال ۱۳۹۱ به عضویت هیات مدیره شرکت عمران و ساختمان حامی امید در می آید، شرکتی که اکبر غمخوار به نمایندگی از بنیاد تعاون سپاه مدیرعاملی آن را برعهده دارد. سال ۹۲ مدیرعاملی و ریاست منطقه آزاد کیش را عهده دار می شود که نهادی دولتی است. او همزمان عضو هیات مدیره شرکت عمران و ساختمان حامی امید و شرکت ساختمان، سد و تاسیسات آبیاری سایبر در می آید. او در این شرکت به نمایندگی از شرکت سرمایه گذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین حضور دارد که متعلق به سازمان تامین اجتماعی است. سال ۹۳، مونسان به عضویت هیات مدیره شرکت بین المللی توسعه ساختمان در می آید حضور او در این شرکت به نمایندگی از شرکت دریابان جنوب ایران است.

روشن نیست بابت عضویت در هیات مدیره این شرکت ها چقدر حق جلسه و چقدر پاداش دریافت کرده ولی بدون شک حضور در هیات مدیره این شرکت ها صلواتی نبوده است. ضمن اینکه او مدیرعامل شرکت آتی ساز بزرگترین شرکت ساخت و ساز ایران وابسته به بنیاد مستضعفان بوده است. چه نفع شخصی از کنار ساخت و سازهای کلان برده را کسی نمی داند چراکه شفافیت مالی در نظام سیاسی اداری ایران، محلی از اعراب ندارد.

۷ نکته در خصوص وزارت علی اصغر مونسان

– در میان وزرای هیات دولت به همراه وزیر آموزش و پرورش کمترین سابقه وزارت را دارد چون فقط چند ماهی است که به مقام وزارت رسیده اند و پیشتر نیز مدیریت در این حد را تجربه نکرده بودند.

۲- مونسان بیش از آنکه مدیر دولتی باشد، مدیر نهادی با سابقه ای طولانی در همکاری با بنیاد مستضعفان و ستاد اجرایی فرمان امام وابسته به رهبر ایران است.

۳- مدیر «شرکت آتی ساز»، بزرگترین شرکت ساخت و ساز ایران بوده و ساخت هزاران واحد مسکونی و تجاری را مدیریت کرده ولی حق السهم خودش معلوم نیست چه بوده است.

۴- انهدام هواپیمای مسافری اوکراینی، تهران -کیف که به لغو بسیاری از پروازهای اروپایی به تهران منجر شد، بیشترین خسارات را به بخش گردشگری ایران وارد کرد ولی مونسان ساکت ترین مدیر در این وقایع بوده و هیچگاه توضیح نداد که حجم خسارت چقدر است و چه راهکاری برای جبران خسارات پیش بینی کرده است.

۵- مونسان به عنوان رئیس گردشگری ایران بهتر از هر کسی می داند که نبود آزادی های اجتماعی، بروز ناامنی و به خشونت کشیده شدن تجمعات چه آسیبی به گردشگری می زند ولی دم بر نمی زند.

۶- لغو پروازها و تورهای مسافرتی یعنی بیکاری هزاران نفر در صنعت گردشگری و ورود خسارت مالی گسترده به هتل ها و مجموعه های گردشگری، اما هیچ طرح حمایتی از وزارت میراث فرهنگی و گردشگری و تقاضای بودجه اضطراری دیده نشد.

۷- مونسان در وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، مراوده کاری گسترده ای با همکاران سابق اش در بنیاد مستضعفان دارد چراکه بنیاد مستضعفان ید طولایی در گردشگری ایران دارد و روشن نیست آمدن مونسان به وزارت میراث فرهنگی و گردشگری، مدیران بنیاد را خوشحال کرده یا مدیران دولتی بخش گردشگری را. 

خانواده

علی اصغر مونسان زمانی که دانشجوی مقطع لیسانس بود پدرش را از دست داد. یک خواهر بزرگتر دارد. او سال ۱۳۷۹ در حالی که مدیر اجرایی پروژه پارس جنوبی در عسلویه بود، ازدواج کرد. همسرش مهندس کامپیوتر است. ماحصل ازدواج آنها یک دختر ۸ ساله است. مونسان می گوید ازدواج سنتی داشته است.

در دوره‌ای برخی رسانه‌ها به نسبت خانوادگی مونسان و حسن روحانی، رییس‌جمهور اشاره کردند که بعدها روابط عمومی منطقه آزاد کیش این نسبت و اخبار را تکذیب و عنوان کرد که مدیرعاملی سازمان منطقه آزاد کیش تنها بر اساس کارنامه علمی و عملی و سابقه مدیریتی به مونسان سپرده شده است. خودش نیز در واکنش به ای خبر می گوید: «خدا شاهد است هیچ نسبتی با رئیس جمهور ندارم چه برسد به خواهرزاده ایشان بودن.»

اطلاعات بیشتری از روابط خانوادگی اش در دست نیست.

لینک منبع: https://www.arsehsevom.org/cabinet-profile-ali-asghar-monsan