درصحن: ده روز مانده به آغاز کار مجلس دهم، نامزدهای اصلی هیات رئیسه مجلس شناخته می شوند. غیر از پست ریاست مجلس که از میان محمد رضا عارف رئیس فراکسیون امید و علی لاریجانی رئیس مجلس هشتم و نهم، انتخاب خواهد شد، بقیه کرسی های هیات رئیسه هنوز روشن نیست به چه کسانی سپرده خواهد شد اما برخی از چهره ها اعلام نامزدی کرده اند که می توان تصویری روشن تری از وضعیت ترکیب هیات رئیسه داشت.
کرسی های نایب رئیسی مجلس
جلسات مجلس شورای اسلامی در غیاب رئیس مجلس توسط نایب رئیس اول و در صورت غیبت رئیس و نایب رئیس اول، توسط نایب رئیس دوم اداره می شود. از این رو کرسی نایب رئیسی مجلس از وزن قابل توجهی برخوردار است از این رو نیروهای پرسابقه مجلس برای این سمت به صف خواهند شد. جدی ترین کاندیداهای نایب رئیسی به این شرح اند:
۱- علی مطهری
علی مطهری که با حمایت ائتلاف امید و با سرلیستی ائتلاف صدای ملت به مجلس راه یافت از حمایت مستقل ها نیز برخوردار است. او اگرچه به فراکسیون امید نزدیکتر است و از حامیان اصلی دولت در مجلس نهم و دهم شناخته می شود ولی رابطه نسبتا خوبی با نیروهای اصولگرا هم داراست از این رو جدی ترین گزینه برای تکیه زدن بر کرسی نایب رئیسی مجلس است. او پیش از این شخصا اعلام کرد که برای نایب رئیسی مجلس کاندیدا خواهد شد. علی مطهری در صفحه اینستاگرامش نوشت: «این روزها بسیاری از مردم و خبرنگاران از من می‌پرسند که آیا تصمیم نداری برای ریاست یا نایب رئیسی مجلس آینده در انتخابات هیئت رئیسه آن شرکت کنی؟ برای آنکه یک پاسخ عمومی داده باشم عرض می‌کنم که فعلا تصمیم دارم برای نایب رئیسی مجلس دهم کاندیدا شوم. امیدوارم آنچه برای خودم و کشور و انقلاب اسلامی خیر و صلاح است پیش بیاید.»
۲- مسعود پزشکیان
مسعود پزشکیان وزیر بهداشت دولت سید محمد خاتمی که پس از پایان وزارت به نمایندگی از مردم تبریز راهی مجلس شد و سومین دوره متوالی یکی از پنج کرسی تبریز را از آن خود کرده، امروز رسما برای نایب رئیسی مجلس اعلام نامزدی کرد. پزشکیان اگرچه با ورود به دولت خاتمی، به چهره ای شناخته شده در فضای سیاسی ایران تبدیل و طی دو دوره گذشته نیز در ردیف اصلاح طلبان مجلس شناخته می شد ولی بیشتر نیروی مستقل است که می کوشد فارغ از وابستگی های گروهی، و براساس تشخیص خود عمل کند. او در خصوص نامزدی خود گفته: «من هیچ وقت دنبال این مسائل نبودم و همیشه بچه ها اصرار می کردند و من هم کاندیدا می شدم. الان هم یک سری از بچه ها پیگیر هستند که من کاندیدا شوم و من هم کاندیدا می شوم.» او احتمالا از سوی نیروهای اصولگرای میانه روی مجلس نیز برای نایب رئیسی حمایت خواهد شد از این رو می توان او را از جمله شانس های اصلی این کرسی دانست.
۳- غلامرضا تاجگردون
غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس نهم از چهره های اصلاح طلب شناخته شده مجلس نهم است که از کاندیداهای نایب رئیسی مجلس دهم نیز به شمار می آید. او با سه دوره حضور در مجلس از نیروهای باسابقه مجلس به شمار می رود. مخالفین کاندیداتوری او برای نایب رئیسی مجلس معتقدند، اهمیت ریاست کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از کرسی نایب رئیسی کمتر نیست و او باید این کرسی را حفظ کند از این رو معتقدند تاجگردون نباید برای نایب رئیسی کاندیدا شود چراکه اعضای هیات رئیسه مجلس نمی توانند در کمیسیون برنامه و بودجه عضویت داشته باشند. تاجگردون از چهره های شاخص فراکسیون امید است.
۴- کاظم جلالی
کاظم جلالی پس از چهار دوره حضور متوالی در مجلس، در پنجمین حضور خود در مجلس به نیرویی مدعی برای نشستن بر کرسی نایب رئیسی تبدیل شده است. او که پس از انصراف اولیه از کاندیداتوری، با حمایت ائتلاف امید و از حوزه انتخابیه تهران به مجلس دهم راه یافت، بیش از آنکه عنصری موثر برای فراکسیون امید باشد، بازوی اجرایی علی لاریجانی در مجلس است و با حمایت او می تواند بر این کرسی تکیه بزند هرچند حفظ کرسی ریاست مرکز پژوهش های مجلس نیز می تواند برای جلالی مطلوب باشد.
۵– الیاس حضرتی
الیاس حضرتی مدیرمسوول روزنامه اعتماد، پیش از این چهار دوره به نمایندگی از مردم رشت در مجلس حضور داشته و با سازو کار امور پارلمانی به خوبی آشنا است. قطعا اگر تاجگردون و پزشکیان به ریاست کمیسیون های برنامه و بودجه و بهداشت تمایل نشان دهند آنگاه حضرتی کاندیدایی جدی برای نشستن بر کرسی نایب رئیسی خواهد بود در غیر اینصورت او یکی از نامزدهای کرسی کارپردازی مجلس خواهد بود.
علاوه بر پنج کاندیدای فوق که جملگی بیشتر به فراکسیون امید نزدیک هستند حمید رضا فولادگر نماینده اصفهان نیز می تواند از کاندیداهای اصلی اصولگرایان برای نایب رئیسی مجلس باشد. علاء الدین بروجردی دیگر چهره شاخص اصولگرایان است اما اگر او شانس خود را برای حفظ کرسی ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی که طی دو دوره گذشته در اختیار داشته را زیاد ببیند، بعید است که برای عضویت در هیات رئیسه مجلس اعلام نامزدی کند.
هیات رئیسه مجلس علاوه بر رئیس و دو نایب رئیس سه کارپرداز و شش ناظر دارد از این رو دیگر چهره های شاخص مجلس را باید کاندیداهای این کرسی ها در هیات رئیسه مجلس دانست. اگر سابقه عضویت در هیات رئیسه و سابقه نمایندگی را در ورود به هیات رئیسه مجلس مهم تلقی کنیم این افراد بیشترین شانس را برای ورود به هیات رئیسه دارند:
۱- محمد رضا تابش، عضو هیات رئیسه مجلس ششم با پنج دوره متوالی سابقه نمایندگی مجلس
۲- محمد قمی، عضو هیات رئیسه مجلس پنجم با پنج دوره سابقه نمایندگی
۳- سهیلا جلودارزاده، تنها نماینده زن راه یافته به هیات رئیسه مجلس (دوره ششم) با پنج دوره سابقه نمایندگی
۴- محمد حسین فرهنگی، عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۵- محمد دهقان، عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۶- علیرضا منادی عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۷- عبدالرضا مصری عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۸- محمد آشوری عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۱۰- بهروز نعمتی عضو هیات رئیسه مجلس نهم
۱۱- محسن کوهکن عضو هیات رئیسه مجلس هفتم و هشتم
۱۲- جهانبخش محبی نیا عضو هیات رئیسه مجلس هشتم
علاوه بر ۱۲ نماینده ای که سابقه عضویت در هیات رئیسه مجلس را دارند چهره هایی همچون مصطفی کواکبیان، علیرضا محجوب، احمد سالک، علی اصغر یوسف نژاد، محمد مهدی مفتح، محمد مهدی زاهدی، احمد امیرآبادی و حسین ذوالنور از شانس بالایی برای ورود به هیات رئیسه برخوردارند.
بنا به گفته محمد رضا تابش، فراکسیون امید امروز سه شنبه برای ورود به مساله مصادیق هیات رئیسه و تصویب نهایی مرامنامه فراکسیون، جلسه عمومی خواهد داشت لذا در پایان جلسه ممکن است اسامی نامزدان این فراکسیون برای هیات رئیسه مجلس نهم منتشر شود. اما فارغ از اینکه اسامی نامزدان این فراکسیون روشن شود یا نه، مشخص شدن تعداد واقعی اعضای این فراکسیون می تواند بیانگر میزان شانس کاندیداهای آنها برای ورود به هیات رئیسه مجلس باشد.
گفتنی است هیات رئیسه برای مدت یک سال انتخاب می شود و در هر دوره چهار بار انتخابات برگزار می شود لذا ترکیب هیات رئیسه در هر سال می تواند متغیر باشند هرچند معمولا ترکیب اصلی انتخاب شده برای سال اول تا پایان دوره با کمترین تغییر حفظ می شود. حدادعادل رئیس مجلس هفتم تنها رئیسی است که با وجود حضور در ادوار بعدی ولی از ورود به هیات رئیسه باز مانده و کرسی خود را به علی لاریجانی واگذار کرده است. دیگر روسای مجلس تا پایان حضورشان در مجلس، کرسی ریاست را حفظ کرده اند. اگر علی لاریجانی کرسی ریاست را به محمد رضا عارف واگذار کند او دومین رئیسی خواهد بود که با حضور در مجلس، در جلسات علنی کنار دیگر نمایندگان نشسته است.
