بیوگرافی کوتاه
زندگینامه محمد مومن

محمد مومن دانش آموخته حوزه‌های علیمه قم و نجف است، از شاگردان آیت الله خمینی و محقق داماد به شمار می‌رود. او نویسنده کتاب «ولایت الهی اسلامی» است.

مومن که در سال‌های پیش از انقلاب مدتی را در زندان و مدتی را در شهر‌های کرمان و تویسرکان در تبعید گذرانده بود، شش  ماه پس از انقلاب، با حکمی از سوی آیت‌الله خمینی همزمان به «سرپرستی امور زندانیان قم و رسیدگی به کار دادگاه‌های این شهر، اداره امور ستاد انقلاب اسلامی در قم و نیز اداره امور طلاب و روابط شهرستان‌ها» منصوب شد. 

در سال ۱۳۶۲ محمد مومن طی حکمی از سوی آیت الله خمینی به عضویت در فقهای شورای نگهبان منصوب شد. عضویتی که تا سال ۱۳۹۷ ادامه داشت. وی همچنین عضو مجلس خبرگان رهبری در چندین دوره بوده‌است. محمد مؤمن آخرین بار در ۲۵ تیر ۱۳۹۲ با حکم علی خامنه‌ای، در سمت خود (فقیه شورای نگهبان) ابقاء شد و تا پایان عمر خود به عضویت در این شورا ادامه داد. 

او همچنین از پایه گذاران قوه قضائیه جمهوری اسلامی بود که ابتدا با حکم آیت‌الله منتظری در هیئت انتخاب و اعزام قضات دادگاه‌های انقلاب اسلامی فعالیت کرد و سپس رئیس دادگاه عالی انقلاب کشور و عضو شورای عالی قضایی شد. می‌توان گفت قریب به اتفاق قضات دادگاه‌های انقلاب در سالیان اولیه حیات جمهوری اسلامی از طرف او تأیید صلاحیت شده‌اند. وی عضو ثابت مجلس خبرگان در تمامی ادوار بود.

مومن درباره شرایط حضور خود در شورای نگهبان و چگونگی انتصاب او از سوی روح الله خمینی گفته است: «حتی دوره‌ی نخست نیز تمایلی به این كار نداشتم؛ ولی حاج احمد آقا خمینی به بنده تلفن كردند و ابراز كردند كه خوب است بنده عضو شورای نگهبان باشم؛ لذا كسی را به عنوان واسطه، خدمت امام فرستادم اجازه بگیرند كه بنده در قم مشغول كار‌های علمی باشم. حضرت امام(ره)، اجازه نفرمودند. حاج احمد آقا به بنده گفت: وقتی به امام عرض كردم كه آقای مؤمن می‌خواهند درس بخوانند. فرمودند: «می‌خواهد درس بخواند كه چه؟ برای اینكه خدمت به اسلام بكند؟ خُب! این سفره‌ی گسترده! بفرما خدمت به اسلام كن!» خلاصه اینكه بنده ناگهان شنیدم كه ابلاغم را رادیو خواند؛ با اینكه خودم راضی نبودم؛ ولی امر امام لازم الاطاعه بود. شش سال از این ماجرا گذشت و امام دار فانی را وداع گفتند.»

به گفته مهدی کروبی پس از فوت آیت الله خمینی و قبل از تشکیل مجلس خبرگان برای تعیین جانشینی، او از کسانی بوده که از شورای رهبری دفاع می‌کرده و اصرار داشته که آیت‌الله منتظری یکی از اعضای شورا باشد. آیت‌الله مومن به روایت مهدی کروبی در پاسخ به معترضان گفته بوده است: «نهی آیت‌الله خمینی مربوط به ولایت فقیهی فردی آیت‌الله منتظری بوده و مشمول عضویت در شورای رهبری نمی‌شود.»

آنطور که از گفته‌های محمد مومن مشخص است انتخاب او به عنوان عضو شورا در دوره‌های پس از فوت آیت الله خمینی، بدون خواست و یا هماهنگی با وی صورت گرفته بود: «در اوایل رهبری حضرت آیت الله خامنه‌ای بازهم مترصد بودم كه از شورای نگهبان كناره گیری كنم؛ ولی شرایط را مناسب ندیدم. البته مقام معظم رهبری هم چیزی به ما نفرموند. ما در شورای بازنگری قانون اساسی و درگیر آن بودیم كه ناگهان پاسدارها خبر دادند كه ابلاغ بنده را در خصوص انتخاب مجدد برای عضویت در شورای نگهبان از رادیو خوانده‌اند. بنده خدمت آیت الله خامنه‌ای عرض كردم كه شما با بنده صحبتی در این خصوص نفرمودید. فرمودند : «من مسلَّم گرفته بودم كه شما هستید». دوره‌ی دوم عضویت در شورای نگهبان هم تا سال 1374 به درازا كشید. برای دوره‌ی سوم ، بنده نامه‌ای خدمت آقا نوشتم كه ایشان موافقت كننده بنده در شورا نباشم؛ ‌ولی به هر حال مورد قبول واقع نشد و از اطراف هم از طریق دفتر مقام معظم رهبری و نیز آقای هاشمی رفسنجانی و همچنین خود فقها و حقوقدانان شورای نگهبان فشار آوردند و حتی برای مقام معظم رهبری نامه نوشتند كه مؤمن حتماً باید عضو شورای نگهبان باشد!»

محمد مؤمن در یکم دی ماه ۱۳۹۷ در یکی از بیمارستان‌های قم بستری شد و در ۲ اسفند ۱۳۹۷ درگذشت. 

سوابق: عضو مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی قضایی، نائب رئیس مجلس خبرگان رهبری، عضو شورای عالی سیاستگذاری و رئیس حوزه علمیه قم، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، عضو مجمع جهانی اهل بیت(س)، عضو هیئت امنای دانشگاه قم و رئیس دادگاه عالی قم.

لینک منبع: https://www.arsehsevom.org/short-bio-mohammed-momen