درصحن-شوراها- راضیه شکوهی: برگزاری محافل و جلسات محلی و غیررسمی اما پرتعداد، در گوشه و کنار شاهرود، حاکی از انتخاباتی شدن این شهر پرجمعیت، استان سمنان است.
بر اساس آمار فرمانداری شاهرود، 128 نفر برای تصدی کرسی های شورای این شهر ثبت نام کرده اند که 21 نفر آن را زنان تشکیل می دهند. آمار قابل توجه زنان می تواند از اثرات انتخاب یک زن بعنوان نفر اول انتخابات دوره چهارم باشد. اتفاقی که انگیزه را برای مشارکت بیشتر زنان ایجاد کرده است.
اما انتخابات این دوره شورای شهر شاهرود به تبع عملکرد نه چندان موفق شهرداری و شورای چهارم، می تواند متمایز جلوه کند. چراکه اکثریت ناراضی شهر، با اشاره به انتخاب ابهام برانگیز شهردار و پرونده جنجالی خرید مجموعه البرز شرقی، چشم به تحرکات سازمان یافته تر احزاب و گروههای سیاسی و مدنی و معرفی ائتلاف های قوی تر و ورود نیروهای متخصص به حوزه مدیریت شهری هستند.
شهرداری که با تک رای خود انتخاب شد
شورای چهارم، اولین و مهم ترین گام خود، یعنی انتخاب شهردار، را بسیار متزلزل برداشت. حال آنکه انتظار می رفت شورا، با انتخاب فردی شایسته و توانمند، گام مهمی برای توسعه و آبادانی شهر بردارد ولی این انتظار بیهوده بود.
یکی از نشریات محلی شاهرود داستان انتخاب شهردار را اینگونه توضیح می دهد: حدود 2 تا 3 ماه زمان لازم بود که مهم ترین تصمیم این شورا گرفته و شهردار انتخاب شود که البته این زمان آبستن اتفاقات جالبی در درون خود بود. از جمله اینکه یکی از اعضای شورای شهر یعنی مهندس میرفانی خود کاندیدای تصدی میز شهرداری شاهرود بود. اما این اتفاق زمانی جالبتر شد که اولین عضو علی البدل شورا، برادر رمضانعلی باقری، رئیس شورا بود.
بعد از گذشت زمانی نسبتا طولانی و بعد از دعوت از کاندیدهای مورد نظر و شنیدن نظرات و طرح های آنها روز تصمیم گیری فرا رسید و ماحصل آن بعد از کشیده شدن انتخاب شهردار به دور دوم انتخاب مهندس میرفانی با 6 رای به عنوان شهردار شاهرود بود. در واقع پنج نفر از اعضای شورا به کاندیداهای دیگر رای داده و آقای میر فانی با تک رای خود توانست اکثریت را به دست آورد. این انتخاب همچنین زمینه ورود علی باقری برادر رئیس شورا را به شورای شاهرود فراهم کرد.
کامران یکی از فعالین اجتماعی شاهرود با انتقاد از این شیوه انتخاب شهردار می گوید: «در واقع انتخاب آقای میرفانی حاصل بده بستان دو ائتلاف اصلی درون شورا یعنی ائتلاف السابقون و ائتلاف پیشگامان تحول و توسعه بود. در نتیجه این همکاری، یکی از اعضای السابقون شهردار شد و ائتلاف پیشگامان تحول و توسعه هم اکثریت را در شورا به دست آورد».
کامران با اشاره به سوابق مدیریتی رئیس شورا، می پرسد: «آیا ورود برادر ایشان به داخل شورا اینقدر ارزش داشت که چشم خود را بر اعتماد مردم ببندد؟» به عقیده او این شیوه انتخاب شهردار از همان ابتدا مردم را نسبت به شورا و شهرداری بدبین کرده و راه همدلی بین مردم و شورا را بست.
کارگران ناراضی، خزانه شهرداری خالی!
یکی از جنجال برانگیزترین اقدامات شورا و شهرداری، خرید زمین ها و تاسیسات شرکت زغال سنگ البرز شرقی بود. این شرکت که زمانی یکی از بزرگترین تامین کنندگان زغال سنگ صنایع ذوب آهن ایران بود، در سال های اخیر با بحران روبرو شده و مسئولین تصمیم به خصوصی سازی آن گرفتند. شهرداری شاهرود در اقدامی تامل برانگیز، بخشی از زمین ها و تاسیسات این شرکت را به قیمت 72 میلیارد تومان خریداری کرد.
رئیس شورا با دفاع از خرید این مجموعه، می گوید: «با توجه به اینکه 20هکتار فضای سبز این مجموعه در 422هکتار مساحت پخش است و امکان تفکیک آن وجود نداشت، شهرداری ملزم به خرید کل مجموعه شده است.» باقری با اشاره به اینکه با خرید این مجموعه تمامی سازمان های شهرداری در این مکان استقرار پیدا خواهد کرد، اضافه می کند: «با فروش مکانهای قبلی، ارزش افزوده زیاده بدست می آید که شهرداری می تواند بسیاری از مشکلات شهر را حل کند.»
اما فعالین سیاسی و اجتماعی شاهرود به توانایی شهرداری برای این اقدامات به دیده تردید می نگرند. غلامی یکی از معتمدین شاهرود معتقد است: «آقای شهردار با خریدن البرز شرقی نه تنها در جهت رشد و توسعه شهر قدمی بر نداشت، بلکه با بلوکه کردن تمامی درآمد و دارایی شهرداری، فاتحه هرآنچه که باید در آینده جهت حل مشکل ترافیک و زیبایی شهر صورت پذیرد را خواند.»
ابراهیمی یکی از فعالین اصلاح طلب شاهرود هم که به گفته خود بر این پرونده اشراف دارد، می گوید: « این شورا، به گواهی اسناد، بدهکارترین شهرداری دوران تاریخ شاهرود را مدیریت می کند. آنها پولهای مردم را به روشهایی غیرکارشناسی در خرید مجموعه ذغال سنگ البرز شرقی بلوکه کرده و با پرداخت سودهای هنگفت بابت وامهایی که از بانکها دریافت کرده اند، عملا خزانه شهرداری را خالی کرده اند.»
پرونده واگذاری مجموعه البرز شرقی ابعاد دیگری هم دارد که به نارضایتی کارگران این مجموعه بر می گردد. سعید که دانش آموخته علوم انسانی است و سابقه عضویت در شورای یکی از شهرهای کوچک استان سمنان را هم دارد، مساله را اینگونه توضیح می دهد: «شورای شهر معامله تاسیسات مربوط به شرکت معادن زغال سنگ البرز شرقی را به قیمت 70 میلیارد تومان برای شهرداری انجام داد، در حالی که ارزش واقعی آن تاسیسات بالای 200 میلیارد بود و از آنجایی که 10 درصد سهام آن شرکت حق کارگران معادن این شرکت بود، با پایمالی حقوق این افراد، طی سه سال گذشته، شاهد اعتصابات سراسری کارگران بودیم. الان هم با رفتن کاظم جلالی-نماینده سابق شاهرود و نماینده فعلی تهران- به تهران، صحبت از لغو این قرارداد بصورت یک طرفه است. این در حالی است که کارگران آن شرکت شش ماه است، حقوق نگرفته اند.»
شورای شهر در چنبر بازنشسته های سپاه و نزدیکان نماینده مجلس
به عقیده فعالان محلی، یکی از بزرگترین موانع تشکیل شورای تخصصی در شاهرود، تلاش نهادهای نظامی و امنیتی از یک طرف و نماینده مجلس از طرف دیگر برای کنترل و به دست گرفتن شورا است. سعید با اشاره به تجربه خود به عنوان عضو شورا در استان سمنان می گوید: «متاسفانه تجربه ای که من داشتم، خیلی تجربه تلخ و ناموفقی بود. شورا در شهرهای کوچک عموما یا آلت دست یک سری نهادهای انقلابی و ائمه جمعه اند یا دنبال منافع شخصی و بستن بار خود. در کل نه از تخصص خبری است و نه کارایی چندان مفیدی دارند. الان هم که می بینم عموما بازندگان انتخابات مجلس، فارغ از محل سکونت شان که در تهران است یا شهرستان، به انتخابات شوراها هجوم آورده اند که اغلب از طیف نظامیان هستند. مثلا در شاهرود در دوره فعلی بیشتر اعضای شورای شهر سپاهی و بازنشسته سپاه بودند و رابطه نزدیکی با نماینده وقت شاهرود، جلالی داشتند.»
او با تاسف از ظرفیتی که در حال از دست رفتن است ادامه می دهد: «در کل، شوراها ناکارامدی شان بیشتر است. او دلیل این امر را سیاسی شدن شوراها و قرار گرفتن آنها در چنبره نهادهای نظامی و انتصابی می داند.»
جدال لیست ها در انتخابات پنجم
به عقیده فعالین محلی، کارنامه نامناسب شورای چهارم در زمینه انتخاب شهردار، داشتن کارکرد سیاسی به جای کارکرد مدیریتی، بدهکاری عظیم به بانکها بابت تملکی که تکلیف آن مشخص نیست، حضور پر رنگ افراد وابسته به نهادهای نظامی و انتصابی و از همه مهمتر، عدم پاسخگویی به افکار عمومی بابت عملکردها، از مهم ترین مواردی است که باعث ایجاد انگیزه در بین مردم برای ایجاد تغییرات در ترکیب شوراها شده است.
از این رو، گروههای مختلفی در حال چانه زنی و بسیج امکانات و نیروها، برای بستن لیستی از نیروهای متخصص و کارآمد هستند تا منسجم تر در انتخابات مشارکت کنند. اصلاح طلبان و هواداران دولت اعتدال هم یکی از این گروه ها هستند. گروهی که در انتخابات گذشته این منطقه و در همین طور انتخابات مجلس شورای اسلامی، برغم محدودیتهایی که برای آنها به وجود آمده بود، تنها و در مدت چند روز توانستند به انسجام قابل قبولی برسند. یکی از نشریات محلی شاهرود که به آینده فعالیت اصلاح طلبان این شهر خوش بین است، می نویسد: «کسب رای دوم در انتخابات مجلس در شهر شاهرود، برای این گروه با تمام محدودیتهای فکری و مالی که برای آنها وجود دارد، نوید بخش روزهای خوب برای کسب کرسی های متعدد شورای شهر است.»
در مجموع، هر چند که رایزنی ها و گفتگوها برای حضور افراد در لیست های مختلف ادامه دارد اما به نظر می رسد در این دوره حضور در لیست های منسجم و شناسنامه دار نقش مهمی در نتیجه انتخابات خواهد داشت و این را باید تحولی مثبت ارزیابی کرد.
