در صحن-شوراها-هلالە بهاری: جنگ داخلی، جنگ با عراق و مین های باقی مانده از هشت سال جنگ ایران و عراق، و شلیک های فراقضایی، معلولان بی شماری روی دست کردستان و دیگر استانهای مرزی گذاشته است. شمار معلولان بالا رفته، بی آنکه خدمات و تسهیلات آنها، تغییر چشمگیری کرده باشد. آنها نیازمند خدمات ویژه ای هستند که بتواند شرایط زندگی شان را تسهیل کند، اما تا تحقق آن فاصله بسیار داریم. تلاش های ناچیز دولت موثر اما کافی نیست. سازمانهای مردم نهاد در این حوزه می توانند بازوی حمایتی قابل اتکایی باشند، همانگونه که جامعه معلولین بوکان، بعنوان نهادی مستقل از دولت، به مرکزی برای ساماندهی و حمایتگری برای معلولان این شهر تبدیل شود.
جامعە معلولین شهرستان بوکان چگونه تاسیس شد؟
وقتی در سال ۱۳۷۹ تعدادی از معلولین شهرستان بوکان اقدام بە تاسیس یک سازمان غیرانتفاعی، جهت حمایت از معلولین این شهرستان کردند، کمتر کسی فکر می کرد کە رسیدگی بە مشکلات معلولین در میان انبوه مشکلات دیگر، یک اولویت باشد. برغم همە بی توجهی ها و کاستی ها، جامعە معلولین شهرستان بوکان تاسیس شد و مصرانە بە کار خود ادامە داد. جامعە معلولان بوکان با توجه به فعالیت ها و تلاش های موثر مسئولان واعضاء آن که خود همگی معلول می باشند، توانسته است جایگاه ویژه ای را در سطح استان آذربایجان غربی از آن خود کند.
قادر خسروی پیشکسوت و موسس جامعه معلولین بوکان بە در صحن می گوید: «تشکیل این مجمع در سال هفتاد و نە با پیشنهاد مدیر سابق و همکار فعلی ام، تلنگر تکان دهنده ای برای بیدار کردن جسم و روان معلولین ناامید و عزلت گزیده در این شهرستان بود. ما ابتدا با تاسیس دفتر کوچکی در گوشه ای از شهر با حداقل امکانات و تجهیزات توانستیم از طریق شناسایی و نام نویسی، معلولین را درسطح شهر و روستا جمع آوری کرده و با تشکیل پرونده برای آنان فعالیت های خود را در زمینه های فرهنگی، اجتماعی و آموزشی و مددکاری آغاز کنیم. از سال هشتاد و چهار به بعد فعالیت های این مجمع با مدیریت خانم پروین حسنی عضو معلول این مجمع، و نیز یاری برخی مسئولین به اعتلا وشکوفایی رسیده است. اکنون جامعە معلولین بوکان ٤۲٦ عضو رسمی و٦۰۰ نفر عضو غیر رسمی از افراد معلول دارد.»
خسروی در مورد فعالیت های جامعه معلولین بوکان می افزاید: «هم اکنون عمر فعالیتهای سازمان ما به یک دهه ونیم می رسد. هدف ما توسعه فعالیت های فکری، فرهنگی، آموزشی و مددکاری است، نە صرفا حمایت مالی از مددجویان، در واقع هدف ما حفظ کرامت، حفظ حقوق معنوی واجتماعی، خودباوری، استقلال فکری، بیرون آمدن از انزوای روحی و درونی، کشف استعدادها وخلاقیت ها وبکارگیری آنها با توجه به علائق و سلایق معلولین در زمینه های مختلف است و فکر می کنم تاکنون در این راستا موفق بودەایم.»
فعالیت های فرهنگی معلولین بوکان
بە همت جامعە معلولین بوکان تاکنون چندین سمینار، تئاتر، اردوی آموزشی، تفریحی و ورزشی برگزار شدە است. جامعه مذکور در مراسم نمایشگاه تابستان ۱۳۹٤ به مناسبت هفته بهزیستی در سطح استان به عنوان سمن برتر شناخته شده است. بنا بر گفتە خسروی در نمایشگاه های برگزار شده هر ساله ، آثار هنری معلولان چون بافت لباس های پشمی، نقاشی، معرق کاری، منبت کاری و لباس کردی به نمایش گذاشته می شوند. اجرای نمایش ضیافت، کاری از گروه تئاتر جامعه معلولین بوکان بود که در جشنواره بین المللی امید آفرین در دوازدهم آذرماه نود و پنج در شهر اصفهان بر روی صحنە رفت و توانست مقام اول را در سطح کشور کسب کند. این اجرای موفق موجب شادی و اعتماد بە نفس بیشتری در اعضای جامعە معلولین بوکان شد.
جامعە معلولین بوکان همچنین تلاش کردە تا برای رفع موانع آموزشی و پرورشی، طرح های پیشنهادی معلولین را به مسئولین و مخصوصا اعضای شورای شهر بوکان ارائە دهد. طرح هایی که به ارتقای دانش معلولان و ریشه کنی بی سوادی در میان آنها منجر شود.
اشتغال معلولین
بنا بر گفتە خسروی، جامعە معلولین بوکان کوشیدە است با فراهم کردن زمینه های مناسب جهت بکارگیری استعدادها و توانایی اعضا، ایجاد اشتغال و کمک بە رفع بیکاری معلولین کە خود موجب معضلات اقتصادی و اجتماعی فراوانی برای آنان شدە بود، طرح هایی بە مسئولین مربوطه و شورای شهر ارائە دهد تا زمینه را برای کسب تسهیلات جهت راه اندازی مشاغل معلولین و کار آفرینی آنان فراهم آورد. این امر نسبتا موفقیت آمیز بودە و تنی چند از معلولین موفق بە دریافت وام خود اشتغالی از موسسەهای مالی اعتباری شدە اند. همچنین یک کارگاه خیاطی با امکانات لازم احداث و در اختیار اعضای علاقه مند به این حرفه قرار گرفتە است. این کارگاه موفق شد در سال ۹۵ قراردادی با کارخانه حوله هنر تبریز ببندد تا حوله های مورد نظر توسط معلولین خیاط در بوکان تهیە شوند. با همکاری افراد سرشناس، خیرین و فعالین مدنی، حس تعاون ونوع دوستی در حال تقویت است.
چالشها و کمبودها
خسروی عملکرد مسئولین شهر چون فرمانداری، شهرداری، شورای شهر و سازمان جمعیت هلال احمر را در قبال خواست ها و منافع مجمع نسبتا قابل توجه ارزیابی می کند، اما معتقد است کە عزل و نصب مکرر شهردار بوکان در طول چهار سال اخیر بر تامین خواسته های معلولین اثرات منفی گذاشته است. بە عنوان مثال جدال بر سر تعلق مکان دفتر جامعه معلولین هنوز به صورت موضوعی لاینحل باقی مانده است. وی افزود:« نبود مراکز درمانی ویژە معلولان از جملە چالش های معلولین شهر بوکان است. هم چنین نبود پارکینگ یا فضای مناسب جهت عبور و مرور رانندگان معلول و یکسان بودن مجازات معلولین و غیر معلولین در قوانین ترافیک با وجود عدم تسهیلات لازم برای معلولان عادلانە نیست و باید فکری برای آن بشود.» خسروی مشکل عمده جامعه معلولان بوکان را بودجه ماهانە ٨۰ میلیون ریالی می داند که از صندوق بهزیستی پرداخت می شود اما این مقدار پول کفاف حقوق مسئولین و خدمات رسانی به مجمع و خوراک و ایاب
و ذهاب و سایر خدمات معلولین را نمی دهد. او ابراز امیدواری کرد کە متمولان بوکان کمک بە جامعە معلولین را جزو اولویت های اجتماعی و مدنی خود قرار دهند.
