روزنامه ابتکار: ماجرای استیضاح علی طیب‌نیا – وزیر اقتصاد – روند استیضاح وزیر آموزش و پرورش را یادآوری می‌کند. تنها تفاوت ماجرا این است که استیضاح طیب‌نیا صرفا به دلیل کسب سومین کارت زرد به جریان افتاده است. با این همه، جو مجلس در شرایطی که احتمالا امروز یا فردا استیضاح وزیر اقتصاد اعلام وصول می‌شود، چندان همراه استیضاح‌کنندگان نیست. به نظر می‌رسد جلسات کدخدامنشی و گفت‌وگو بین شاگرد اول کابینه و نمایندگان باعث شده است که اهالی بهارستان روی چندان خوشی به استیضاح نشان ندهند. در نهایت آن چه شاید اتفاق بیفتد، مانند روند استیضاح فانی باشد؛ یعنی طیب‌نیا به صحن برود، اما با گرفتن رای اعتماد مجدد از مجلس خارج شود.
طیب‌نیا در شرایطی سکان هدایت وزارت اقتصاد را بر عهده گرفت که در اخذ رای اعتماد از مجلس رکورد زد. روند شرایط اقتصادی کشور نیز نشان می‌دهد که وزارت اقتصاد و تیم اقتصادی دولت تاکنون عملکرد مثبتی داشته‌اند. کاهش نرخ تورم، مثبت شدن نرخ رشد، ثبات قیمت ارز و مواردی از این دست، آن هم در شرایطی که هنوز تحریم‌ها پابرجا بودند نشان می‌دهد که وزنه عملکرد مثبت تیم اقتصادی مثبت سنگین‌تر است. جالب این جاست که سوال‌های پرسیده شده از طیب‌نیا که منجر به اخذ کارت زرد از مجلس شده‌اند چندان سنخیتی با عملکرد وزارت اقتصاد نداشته‌اند. به عنوان مثال سوال اول در مورد سخنان رئیس بانک مرکزی و عملکرد آن بود که عملا در حیطه وظایف وزیر اقتصاد نبود. دومین سوال در مورد بازار بورس و سرمایه ابهامات فراوانی داشت و در نهایت به کنایه طیب‌نیا خطاب به حمید رسایی – پرسنده سوال – رسید که از فعالیت رسایی و دوستانش در بازار سرمایه پرده برداشت. در سوال سوم نیز جانب انصاف رعایت نشد و مهرداد بذرپاش پس از پاسخ‌های وزیر، مواردی را پیش کشید که در سوال مطرح نشده بود و همین عصبانیت وزیر آرام کابینه را به دنبال داشت. جالب این جاست که در هر سه سوال می‌توان ردپای نمایندگان دلواپس جبهه پایداری را مشاهده کرد. حال همین عده محوریت به استیضاح کشیدن وزیر اقتصاد را بر عهده گرفته‌اند.
استیضاح طیب‌نیا مبنای عقلی ندارد
محمد قسیم عثمانی نماینده مردم بوکان در مجلس شورای اسلامی در این باره می‌گوید: کارت زرد نمایندگان به طیب‌نیا بزرگترین خطای مجلس نهم بوده است. وی در پاسخ به اینکه آیــا استیضاح وزیر اقتصاد را در شرایط فعلی کشور به صلاح می دانید؟ به خبرآنلاین گفت: طیب‌نیا جزء بهترین وزرای دولت یازدهم و حتی از بهترین وزرای اقتصاد در طول 36 سال پس از پیروزی انقلاب است. وی بابیان اینکه استیضاح طیب‌نیا به هیچ وجه مبنای منطقی و عقلی ندارد، یادآور شد: وی در حوزه کاری خود بی نقص ظاهر شده است و اینکه ما بخواهیم با اهداف و اغراض سیاسی، مشکلات دیگری که به حوزه وظایف وزیر مربوط نیست را به او منتسب کنیم نه تنها به صلاح کشور نیست که حتی به صلاح جریان مخالف دولت هم نیست. نماینده مردم بوکان در خانه ملت با تاکید براینکه من کارت زرد سومی که به طیب‌نیا داده شد را جزء نقاط سیاه مجلس نهم می‌دانم، تصریح کرد: اینکه وزیری را به دلیل اجرای قانون استیضاح کنند، جزء نوادر است. وی ادامه داد: وزیر، مالیات مشاغل را که در مجلس تصویب شده است را به شیوه قانونی وصول کرده است در حالی که اگر این کار را انجام نداده بود، باید از او سئوال کرده و به وی کارت بدهیم. عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس یادآور شد: اینکه چون وزیر به وظیفه‌اش عمل کرده است در سال آخر مجلس و در آستانه انتخابات، برای عوام‌فریبی و با استفاده از روش‌های پوپولیستی طرح استیضاح وی را کلید زده تا اذهان را متوجه خود کنیم در حالی که این امر، با نفس و ذات مجلسی که باید قوه مفکره و هدایت‌گر کشور باشد، همخوانی ندارد. این نماینده مجلس در پاسخ به این سئوال که آیا اکثریت نمایندگان با این طرح همراه هستند و آیا این استیضاح رای می‌آورد؟ گفت: بعید می‌دانم که مجلس چنین خطایی کند؛ چون در جریان کارت زرد سومی که به وزیر داده شد، بخشی از نمایندگان حضور نداشتند و بخشی از آن‌ها نیز خیلی به این نکته دقت نکردند که وزیر با این کارت، سه کارته می‌شود. عثمانی اضافه کرد: هر چند سئوال از وزراء و دادن کارت زرد حق مجلس است اما باید این حق را بر اساس حق دیگری استفاده کرد یعنی زمانی که وزیر به وظایفش عمل می‌کند ما نباید او را استیضاح کنیم چراکه مگر ما در کشور چند وزیر مثل طیب‌نیا داریم و یا در گذشته داشته‌ایم که حالا بخواهیم او را هم استیضاح کنیم؟ در حالی که وی انسانی بسیار سالم و توانمند است و بر اساس نظر کارشناسی، نظر می دهد و عمل می‌کند. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: باید هیئت رئیسه مجلس به نحوی تدبیر کند که اصلا این اتفاق رخ ندهد و صورت مسئله آن نیز پاک شود.
در انتظار جلسه سه جانبه طیب‌نیا، ابوترابی‌فرد و استیضاح‌کنندگان
به نظر می‌رسد هیئت رئیسه مجلس نیز به دنبال روند مورد اشاره عثمانی است. عبدالرضا مصری، عضو هیات رئیسه مجلس، در همین راستا طرح استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس را موکول به نتیجه جلسه نایب رئیس مجلس با وزیر و متقاضیان استیضاح دانست. وی اظهار کرد: هفته گذشته مقرر شده بود که آقای ابوترابی‌فرد با نمایندگان متقاضی استیضاح و شخص وزیر اقتصاد جلسه مشترکی بگذارد تا ببینیم چه نتیجه‌ای حاصل خواهد شد. اگر مشکلات حل نشود و توافقی حاصل نشود و همچنان 10 نفر از متقاضیان استیضاح بر انجام استیضاح مصر باشند برابر آیین‌نامه این استیضاح به کمیسیون مربوطه ارجاع خواهد شد. مصری به ایسنا گفت: در حال حاضر طرح استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس موکول به نتیجه جلسه‌ای است که قرار است آقای ابوترابی با وزیر و متقاضیان استیضاح برگزار کنند. علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی نیز دیروز در اظهارنظری گفت: وزیر اقتصاد از وزاری زحمتکش کابینه دولت است و امیدواریم استیضاح انجام نشود وی افزود: سووال از وزرا واستیضاح جزو حقوق مجلس است اما قبول دارم که طیب نیاز از وزرای خدوم وزحمتکش دولت است . لاریجانی یادآور شد: مقرر شده با دوستان (نمایندگان معترض وسوال کننده) صحبت کرده تا در این زمینه همکاری بیشتری داشته باشند.
نمایندگان امضای خود را پس می‌گیرند
با این حال برخی نمایندگان معتقدند که ماجرا برخلاف روند استیضاح وزیر آموزش و پرورش این بار به جلسه استیضاح هم نمی‌رسد. غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی معتقد است که استیضاح وزیر اقتصاد در مجلس به سرانجام نمی‌رسد و طراحان این طرح، امضای خود را پس خواهند گرفت. وی در گفتگو با خبر آنلاین در پاسخ به این سئوال که دلیل استیضاح وزیر اقتصاد از دیدگاه نمایندگان استیضاح کننده وی چیست؟ خاطرنشان کرد: اقدام طیب نیا در اجرای قانون دریافت مالیات را وزرای سابق اقتصاد در دولت قبل انجام داده‌اند و اگر بنای بر مشخص کردن گناهکار باشد، ایشان تنها گناه کار نیست و خیلی‌های دیگر هم گناهکارند. وی تاکید کرد: از این رو به نظر من در سال همدلی و همزبانی باید تلاش باید شود که بسیاری از این مسائل به هر طریقی، حل شود چون ما درحال حاضر و در شرایط پسا توافق و پسا تحریم کارهای مهم و واجب‌تری در کشور داریم. عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس نهم همچنین با اشاره به مشکلاتی که این روزها دولت با آن دست و پنجه نرم می‌کند، نمونه ای از این مشکلات را کسری بودجه دولت عنوان کرد و گفت: در شرایط فعلی، دولت انصافا نیاز به کمک همه ارکان نظام از جمله مجلس دارد. نماینده مردم رشت در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه با وجود این مشکلات از این دولت نمی توان انتظار معجزه داشت ، بنابراین باید بیشتر به آن کمک کرد تا اینکه چوب لای چرخ آن گذاشت، یادآور شد: استیضاح وزیر کشور عملی نمی شود و امضاها پس گرفته می‌شود؛ چون سه کارت زرد هم کافی بود و حتی کارت سوم نیز کمی دور از انتظار و انصاف بود و ما نمایندگان متوجه نشدیم چگونه این اتفاق افتاد.
به دنبال یک قربانی
با این همه به نظر می‌رسد حتی اگر استیضاح طیب‌نیا عملی نشود، جریان منتقد دولت در مجلس در ماه‌های پایانی حضور خود در بهارستان به دنبال پیاده کردن حداقل یک وزیر از قطار کابینه هستند. حتی اگر طیب‌نیا از این ورطه بیرون بیاید، روند استیضاح وزرای دیگری مثل آخوندی، وزیر راه و شهرسازی جدی‌تر خواهد شد. باید دید آیا دولت در این راه قربانی خواهد داد و یا کابینه ماه‌های پایانی مجلس نهم را به سلامت طی خواهد کرد.
