روزنامه آرمان – حجت صالحي: دولت از ابتداي سال وعده داده بود تا برنامه ششم را به مجلس برساند اما نه تنها در ارائه اين برنامه تاخير داشت، بلكه با وجودي كه قرار بود بودجه 95 در تاريخ 15 آذر به مجلس ارائه شود، تا به امروز اين كار انجام نشده است. بدون شك دولت هم خواستار به تاخير انداختن ارائه لايحه بودجه سالانه به مجلس نبود اما مسائلي مانند برجام، اين مساله را دستخوش تغييرات كرد. پيش بيني‌ها حكايت از آن داشت كه با توجه به قرار داشتن لايحه احكام دائمي برنامه‌هاي توسعه در مجلس، امكان همزماني دو لايحه بودجه سالانه و برنامه ششم وجود دارد. مي‌توان گفت همزماني تدوين برنامه ششم توسعه با لايحه بودجه سال آينده بر تاخير امسال دولت در لايحه بودجه بي‌تاثير نبود. غلامعلي جعفر‌زاده ايمن‌آبادي، عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس در گفت‌وگو با آرمان درباره كم و كيف بودجه سال آينده كه قرار است هفته ديگر به مجلس ارائه شود، توضيحاتي ارائه مي‌دهد.
آيا همزماني تدوين برنامه ششم توسعه با لايحه بودجه سال آينده در تاخير امسال ارائه لايحه بودجه به مجلس تاثير داشت؟ اين مساله را چگونه ارزيابي مي‌كنيد؟
اين موضوع را نمي‌توان در تاخير امسال ارائه بودجه بي‌تاثير دانست و همزماني دو لايحه برنامه ششم و لايحه بودجه مساله‌اي است كه در دوره‌هاي قبل هم وجود داشته است. اين امر در برنامه چهارم و پنجم هم وجود داشت. امسال دولت مي‌توانست لايحه برنامه ششم توسعه را زود‌تر به مجلس ارائه كند تا اين مساله به وجود نيايد، اما متاسفانه اين امر محقق نشد و باز هم مانند سال‌هاي ديگر موضوع همزماني دو لايحه را مشاهده كرديم. بدون شك دولت هم خواستار به تاخير انداختن ارائه لايحه بودجه سالانه به مجلس نبود اما مسائلي مانند برجام، اين مساله را دستخوش تغییراتكرد.
با توجه به افت شديد قيمت نفت در روز‌هاي گذشته كه كشور شاهد كاهش درآمد‌هاي نفتي بود و با توجه به اينكه ايران داراي اقتصاد وابسته به نفت است، به نظر شما دولت چه اقداماتي بايد انجام دهد تا با آسيب جدي رو به رو نشود؟
سال گذشته 31 درصد وابستگي به بودجه نفت وجود داشت. به طور طبيعي اين عدد بايد به 15 تا 20 درصد در سال جاري كاهش يابد. اگر دولت وابستگي به نفت را به 20 درصد برساند و مابقي را از افزايش پايه‌هاي مالياتي، فروش اوراق بهادار و صرفه جويي در هزينه‌هاي غير ضروري جبران كند، بسياري از مشكلات در اين حوزه را حل خواهد كرد. هيچ كارشناس و اقتصادداني فكر نمي‌كرد روزي قيمت نفت به 34 دلار برسد. افت شديد قيمت نفت در هفته‌هاي گذشته به منزله يك زلزله شديد در اقتصاد كشور بود. قيمت نفت هم‌اكنون به شكل يك زلزله نامرئي درآمده است كه نياز به اقدامات جدي از سوي مسئولان دارد. امروز دولت ديگر نمي‌تواند با رويه قبلي كشور را اداره كند و نيازمند كمك‌هاي ويژه است. كساني كه هر روز در مكان‌هاي مختلف به دولت يازدهم ناسزا مي‌گويند و دم از دلسوزي براي مردم مي‌زنند به جاي فحاشي به مردم كمك كنند.
در پي افت شديد قيمت نفت احتمال كاهش بودجه عمراني كشور در بودجه سال آينده وجود دارد. به نظر شما دولت كاهش بودجه عمراني كشور را چگونه جبران خواهد كرد؟
هر مقدار از بودجه پروژه‌هاي عمراني كاهش يابد، كشور آسيب مي‌بيند و در صورت امكان دولت بايد از اين موضوع پرهيز كند. اگر برجام اجرا شود و امكان ورود سرمايه گذار خارجي فراهم شود و در اين صورت تمام تمركز دولت براي تامين اعتبارات پروژه‌هاي عمراني به سمت جذب سرمايه گذارهاي خارجي و داخلي مي‌رود.
قيمت دلار مبناي تبديل درآمد‌هاي ارزي دولت در بودجه است. با توجه به نوسانات بازار ارز در هفته‌هاي گذشته، اين مساله چه تاثيري در بودجه سال آينده خواهد داشت؟
نرخ دلاري كه در بودجه تدوين مي‌شود فقط براي تبديل ريالي است و به منزله تعيين قطعي نيست. متاسفانه قيمت دلار در ايران مبناي تبديل درآمد‌هاي ارزي است. اگر قيمت دلار افزايش يافت به عنوان افزايش درآمد تلقي مي‌شود و در صورت كاهش درآمد شاهد كاهش درآمد خواهيم بود. اگر قيمت دلار واقعي ديده شود ديگر مشكلات در محاسبات بودجه كشور به وجود نمي‌آيد. قيمت دلار را بايد در بدبينانه‌ترين حالت تعيين كرد. كشور نبايد دلار را از سه هزار تومان بيشتر ببيند و قيمت بايد كمتر از اين نرخ تعيين شود. اگر قيمت دلار از سه هزار تومان بيشتر باشد تمام برنامه‌هاي تورمي كشور را تشديد مي‌كند. اين موضوع نيازمند توضيح مفصل است و نياز به آمار و ارقام دارد.
دولت امسال با مساله كسري بودجه رو به رو بوده است. با توجه به مشكلات اخير دولت چگونه كسري بودجه را جبران مي‌كند؟
كسري بودجه مساله‌اي اجتناب ناپذير است و در همه دولت‌ها مشاهده شده است. دولت براي كسري بودجه بايد به‌شدت هزينه‌هاي موجود را به صورت هزينه‌هاي انقباضي درآورد. يكي از بااهميت‌ترين مسائلي كه دولت بايد از آن پرهيز كند هزينه‌هاي غير ضروري است و موضوع ديگر اينكه مجددا يك نوع اولويت‌بندي در هزينه‌هاي جاري و پروژه‌هاي كشور به وجود بياورد. به طور كلي دولت بايد يك تاكتيك جديد در برخورد با كسري بودجه اتخاذ كند. به عنوان مثال در فوتبال وقتي تيم شما سه گل دريافت مي‌كند مجبور مي‌شويد يك تاكتيك جديد براي كمتر آسيب ديدن تيم خود و شكست تيم حريف اجرا كنيد. امروز دولت، در جنگ اقتصادي قرار دارد و به همين دليل بايد آمادگي تغيير آهنگ حركتي خود را داشته باشد تا متناسب با شرايط سياسي و اقتصادي كشور‌هاي مختلف خود را تغيير دهد. بهتر بود دولت براي جبران كسري بودجه كشور، ستادي با عنوان ستاد كسري بودجه تشكيل مي‌داد و اين ستاد مسئول مديريت و برنامه ريزي بودجه بود. به عنوان مثال يكي از اولويت‌ها در حوزه برنامه و بودجه، مساله حقوق و دستمزد كارگران است. پول‌هاي در دست دولت بايد سريع و شايسته در جاي مناسب خود هزينه شود. دولت در شرايط كنوني بايد يك ستاد بحران يا ستاد اتخاذ تدابير ويژه تشكيل دهد.
